Een zwaar fiasco

In januari 1968 nam Ingvar Kamprad een telefoongesprek aan van Eric Andersson, pianobouwer en -stemmer in Malmö. Eric vond dat IKEA piano’s moest importeren en verkopen, omdat ze steeds populairder werden onder Zweedse gezinnen. Ingvar gaf aan misschien geïnteresseerd te zijn en vroeg Eric zijn ideeën op papier uit te werken.

In zijn brief van 16 januari 1968 schreef pianofan Eric dat “de pianokopers van vandaag meer waarde hechten aan de esthetiek van het instrument – uitstraling, vorm en afmeting – dan aan de toon en de manier waarop het gespeeld wordt”. Op basis van zijn lange ervaring stelde Eric dat 70% van de eerste kopers een piano wilde “die goed bij het interieur paste”.

Volgens Eric Andersson kon IKEA door piano’s aan te bieden die pasten bij de interieurs van hun klanten een aanzienlijk aandeel verwerven op een markt die naar zijn mening in totaal bestond uit 9.000 – 10.000 piano’s per jaar in Zweden en een waarde vertegenwoordigde van 3,5-4,5 miljoen euro. Al snel ging Ingvar overstag. Hij vond dat IKEA piano’s moest opnemen in het assortiment, omdat ze “ambiancebepalende elementen waren, in ieder geval voor velen”.

Mooie muziek

Eric Andersson werd bij IKEA aangenomen om de pianobusiness te ontwikkelen en in 1970 begon IKEA piano’s in verschillende kleuren te verkopen. De piano’s werden RENN genoemd en werden ingekocht bij het Britse Kemble, inclusief een elektronisch instrument dat IKEA beschreef als “een volledig getransistoriseerd elektrisch orgel”. Eric had goede contacten in de piano-industrie en wist dat er voor een goede prijs piano’s uit Japan konden worden gehaald. Geweldig, dacht IKEA, en plaatste een bestelling. Maar tijdens de lange reis naar Zweden liet de lijm van de naden los. De piano’s vielen uiteen en moesten bij aankomst direct worden afgedankt.

De modieuze piano’s uit Engeland wisten de reis over de Noordzee te overleven, maar eenmaal in de winkels deed zich een ander probleem voor. Hoe kregen de klanten het product thuis? Piano’s konden niet worden verpakt in platte dozen en pasten niet in de kofferbak. Uiteindelijk werd ervan afgezien met piano’s door te gaan.

Niet geschoten is altijd mis

Lars-Ivar Holmqvist, in die dagen inkoper bij IKEA, beschrijft het pianoproject als een “ware soap” en zegt dat het kenmerkend was voor IKEA om iets te proberen waarin het geen ervaring had. “We hebben er nooit een cent aan verdiend. Maar het was op een bepaalde manier wel leuk, omdat het voor IKEA kenmerkend was te gaan voor iets volledig anders.”

Maar Eric Andersson liet zich hierdoor niet tegenhouden. Hij nam de overtuiging van Ingvar Kamprad ter harte dat fouten maken mocht zolang je er maar van leerde en ze niet herhaalde. Van de piano’s werd verder afgezien, maar Eric stortte zich binnen IKEA volledig op andere projecten, zoals het iconische STEN schap en de SYSTEM 210 keuken. IKEA veteraan Jan Ahlsén, die meer dan 40 jaar werkte in de productontwikkeling, herinnert zich hem nog goed.

“Eric was een mooi mens! Een innovatieve extravert, maar wel op een gebalanceerde manier. Hij was vooruitziend en hield rekening met wat er gebeurde, zodat hij kon inspelen op toekomstige behoeften. We reisden voor IKEA door heel Europa in zijn tweedehands Volvo 164 automaat. Wat heeft er in die auto veel productontwikkeling plaatsgevonden. En in de motels waar we moesten overnachten als hij ons weer eens in de steek liet! Hij had ook veel humor. In die dagen was IKEA nog niet zo heel bekend en als mensen vroegen waar de afkorting voor stond, antwoordde hij vaak ‘Ingvar Kamprad Eric Andersson’!”