De radicale ontwikkelingen eind jaren 60 in Zweden kwamen IKEA goed uit. De jeugdcultuur, popmuziek en de protesten van 1968 waren terug te zien in het assortiment. Gelakt spaanplaat, plastic en andere nieuwe materialen boden nieuwe mogelijkheden voor het ontwerpen van meubels met een jeugdige, bloemrijke expressie.
Het leven thuis
De jaren 60
Afbeelding uit IKEA catalogus 1969.
Dit was het tijdperk van grote verandering in Zweden. In de jaren 60 krijgen de meeste mensen het beter, welzijn en welvaart nemen toe en steeds meer mensen raken geïnteresseerd in het huis en interieurinrichting. Dat er steeds meer huizen in de buitenwijken, dicht bij de natuur, werden gebouwd betekende voor veel mensen grotere huizen en een hogere levensstandaard.
‘Shoppen’ werd een nieuw concept. Steeds meer huishoudens konden zich een auto veroorloven en de nieuwe IKEA winkel aan de Kungens Kurva in Stockholm werd een populaire bestemming voor mensen in de hoofdstad. De winkel had een restaurant en toonde meubels in een huiselijke setting waarbij klanten de meubels konden bekijken, aanraken en uitproberen.
De karakteristieke Zweedse woonkamer in de jaren 60 was huiselijk en comfortabel. De invloed van Karin en Carl Larsson was duidelijk herkenbaar. Dit trendsettende kunstenaarsechtpaar, dat al sinds de eeuwwisseling de woonomgeving en levensstijl in Zweden beïnvloedt, inspireert IKEA nu om producten te maken in rustieke stijl, met felle kleuren en patronen met een knusse uitstraling. Afbeelding uit IKEA catalogus 1968.
In de jaren 60 gaan steeds meer vrouwen aan het werk, terwijl ze nog steeds verantwoordelijk zijn voor het werk thuis. De Zweedse interieurontwerper, en moeder van vier, Lena Larsson wilde de vrouw verlossen van een leven gevuld met onredelijke eisen. Ze wilde dat de gezinnen kindvriendelijke familiekamers kregen in plaats van ontvangstruimten waarin het dure meubilair werd getoond maar nooit gebruikt. In een opiniestuk in het tijdschrift Form, introduceerde Lena de uitdrukking “kopen, gebruiken en weggooien” en riep ze lezers op eenvoudigere meubels en producten te kopen die ze mooi vonden en ook echt gebruikten totdat ze versleten waren. Pas daarna konden ze worden afgedankt en konden er nieuwe producten worden gekocht. Veel mensen interpreteerden de uitdrukking van Lena echter verkeerd en beschuldigden haar ervan overconsumptie en verspilling aan te moedigen. In een periode waarin het milieubewustzijn groeide, kreeg de uitdrukking “gebruiken en weggooien” een negatieve lading die niets te maken had met de oorspronkelijke goede bedoelingen van de auteur.
Voor Ingvar Kamprad werd het steeds belangrijker een balans te vinden tussen prijs, kwaliteit en duurzaamheid. Het was dan ook een groot succes toen interieurtijdschrift Allt i Hemmet (Alles in het huis) in 1964 de producten van IKEA vergeleek met de meubels van Fashion Street – en concludeerde dat de IKEA meubels van betere kwaliteit waren. IKEA nam een aantal talentvolle, eigentijdse jonge interieurontwerpers en textielartiesten aan die met hun gedurfde kleuren en vormen een duidelijk stempel op de meubels drukten.
De antieke meubels en het verfijnde hardhout van de jaren 50 verdwenen geleidelijk uit het IKEA assortiment en maakten plaats voor een comfortabele, oprechte Zweedse landelijke stijl – in een modern jasje. Het leven thuis moest ontspanning en gezelligheid bieden, iets wat werd weerspiegeld in zachte rya vloerkleden, comfortabele zitmeubels en een koffietafel met ruimte voor de thermoskan en een snack.
het ‘volkshuis’ van de Zweedse verzorgingsstaat heeft definitief zijn intrede gemaakt en IKEA zorgt voor de meubels.
