€1?!

Hoe een onmogelijke taak om een onmogelijke oplossing vroeg

Wat doe je als je wordt gevraagd het onmogelijke te doen? Nee zeggen? Nou, dat was in dit geval geen optie voor Paulina Pajak. Paulina is productontwikkelaar op de afdeling Verlichting, een afdeling die het wereldwijde IKEA assortiment ontwikkelt. Degene die het onmogelijke wilde, was namelijk IKEA oprichter Ingvar Kamprad, die de afdeling binnenliep en zei: “Wij gaan led-lampen verkopen voor minder dan één euro.”

Maar voordat wij de verontruste Paulina Pajak ontmoeten, kijken wij eerst even naar de milieuaspecten van het gebruik van led-lampen. De meeste mensen in de wereld zijn het erover eens dat ons energieverbruik moet afnemen om de gestelde klimaatdoelen te halen. In 2011 hebben wij bij IKEA besloten om alle andere lichtbronnen geleidelijk af te schaffen en sinds 2016 verkopen IKEA winkels alleen nog maar energiezuinige led-verlichting. Dit is het gevolg van het idee voor een beter dagelijks leven voor zoveel mogelijk mensen.

Hiervoor moeten wij iedereen de kans geven om een duurzame keuze te maken. En hoe doen wij dat? Door zo goed mogelijke led-lampen tegen zulke lage prijzen aan te bieden, dat zoveel mogelijk mensen ze kunnen kopen Dure lampen die alleen betaalbaar zijn voor enkelen, heeft geen enkele zin. Aangezien het energieverbruik omlaag moet, gaat het om volume. En een lage prijs is in dit geval de belangrijkste doorslaggevende factor.

Productontwerpers Victor Zeng, Magdalena Pinczakowska en Paulina Pajak onderzoeken onderdelen van led-lampen.
Victor Zeng, Magdalena Pinczakowska en Paulina Pajak van de afdeling Verlichting keken naar alles. Onderdelen, ontwerp en productie – ze draaiden iedere steen om in een poging de kosten omlaag te brengen zonder enig compromis ten aanzien van kwaliteit. Maar het was echt onmogelijk onder de één euro vijftig te komen.

Terug naar Älmhult en naar Paulina en haar team. “Wij hoorden dat Ingvar bleef vragen, ‘Wanneer hebben wij die lamp voor één euro?’ en tegelijkertijd hadden wij het gevoel dat het op alle mogelijke manieren onmogelijk was. Het technische aspect was één, maar het ontbrak ons ook aan inspiratie om zo’n lamp te ontwikkelen. Werken met lampenkappen en -voeten was in onze ogen veel leuker. Zoveel zichtbaarder. Wij moesten echt ons best doen om er enthousiasme voor op te brengen.”

Paulina besefte dat alles in twijfel moest worden getrokken. “Bedenk iets nieuws. Denk aan een efficiënte productie. Denk in nieuwe materialen. Denk aan de complete waardeketen. Denk. Denk. Denk! Terugkijkend op dit project was het veranderen van onze manier van denken de grootste hindernis. Wij dachten traditioneel en probeerden om een balans te vinden in de lastige vergelijking tussen vorm, functie, kwaliteit, duurzaamheid en lage prijs. We moesten anders denken om dit op te lossen.”

“Het lastigste was onze manier van denken te veranderen.”

Het ontwikkelingsteam worstelde met elk mogelijk klein detail totdat ze het bijna opgaven.

“We hebben alles bekeken, van onderdelen tot ontwerp en productie, om te zien hoe we konden stroomlijnen en de kosten laag konden houden zonder de kwaliteit aan te tasten.” Ze zucht en gaat door. “Maar het was onmogelijk om onder de één euro vijftig te komen. En dan bedoel ik echt onmogelijk!”

Close-up van schroevendraaier en led-lampen, sommige gedemonteerd, uitgespreid op een grijs tafelblad.
Bukken, Ingvar komt!
Paulina Pajak, met het hoofd in de armen, tilt haar hoofd iets op naar led-lamp en onderdelen op grijze tafel.
1,86 EUR: niet OK.
Paulina Pajak, kin ondersteunend, kijkt naar led-lampen op een grijze tafel.
Paulina Pajak vastberaden starend naar led-lampen op een grijze tafel.
1,58 EUR: niet OK.
Paulina Pajak aan grijze tafel met onderdelen van led-lampen onderzoekt een onderdeel van dichtbij.
1,32 EUR: niet OK.
Paulina Pajak aan grijze tafel met onderdelen van led-lampen onderzoekt een onderdeel van dichtbij.
Paulina Pajak aan tafel met onderdeel van led-lamp in de hand en wijzend naar andere onderdelen met een nadenkende blik.
1,18 EUR: niet OK.
Paulina Pajak aan tafel met led-lampen, met een onderdeel in de hand, lachend met een triomfantelijke duim omhoog.
Paulina Pajak aan tafel met onderdelen van led-lampen onderzoekt twee onderdelen van dichtbij.
1,07 EUR: niet OK.
Paulina Pajak, lachend aan tafel met onderdelen van led-lampen, met led-lamp in de hand en een duim omhoog.
0,99 EUR: OK!

Terwijl de deadline naderde, stonden Paulina en haar team op het punt om op te geven. Maar voordat ze de handdoek in de ring gooiden, besloten ze om alle kleine details nog een laatste keer te bekijken. Er werden nieuwe vergaderingen en tests gehouden en toen… gebeurde het. “Wij ontdekten dat de totale kosten lager uitvielen als wij het led-gedeelte van onderdelen met een hogere kwaliteit maakten, omdat we dan bepaalde onderdelen in de voeding van de lamp konden weglaten,” legt Paulina uit. Minder maar wél multifunctionele onderdelen die duurder waren, leidden uiteindelijk tot lagere totale kosten. En de IKEA led-lamp kostte nog maar één euro. “Ik hoop dat dat Ingvar blij maakte,” besluit Paulina met een lach.

Close-up onderdelen van twee uit elkaar gehaalde led-lampen.
Minder, maar wél multifunctionele onderdelen die duurder waren, was de oplossing. Klinkt eenvoudig, maar het was bijna onmogelijk om het uit te vogelen.
Close-up van een led-lamp.
Een led-lamp verbruikt zo'n 85% minder energie dan een traditionele gloeilamp. Dit betekent dat een stad met zeven miljoen inwoners bij volledig overschakelen op led net zoveel energie voor de verlichting zou verbruiken als een stad met slechts één miljoen inwoners die andere lichtbronnen gebruiken. 0,99 EUR, 2017.

Gerelateerd

€1?!
0:00 / 0:00