Posłuchaj

Jak to możliwe, że zwykły chłopak z Älmhult stał się jednym z największych przedsiębiorców na świecie? Klasyczna smalandzka pomysłowość i upór to prawdopodobnie tylko część odpowiedzi. Ingvara Kamprada w dużej mierze ukształtowało dzieciństwo, które było wypełnione miłością i wyobraźnią. Było to dzieciństwo, w którym dorośli mieli czas na zabawę i słuchanie dziecka. Jego świat był bezpieczny, otaczały go lasy i uboga ziemia – idealne miejsce na zabawę w biznesmena.

Firma handlowa IKEA została zarejestrowana 28 lipca 1943 roku. Nie przypominała jednak firmy meblarskiej, którą znamy dzisiaj. Na początku działalności Ingvar Kamprad importował wieczne pióra, zegarki i rajstopy, zgłębiając tajniki handlu krok po kroku. Kiedy jednak napotkał problemy związane z pozwoleniami na przywóz, zaczął szukać nowych możliwości i postanowił skoncentrować się na meblach. Jego model biznesowy zaczął stopniowo nabierać kształtów, gdy zdał sobie sprawę, że w relacji między klientem a producentem można stworzyć ciekawą i potencjalnie bardzo korzystną propozycję biznesową.

Pod koniec lat 40. XX wieku IKEA zaczęła sprzedawać meble i bardzo szybko stało się to główną działalnością firmy. Dzięki postrzeganiu wyzwań jako możliwości wprowadzano wszelkiego rodzaju innowacje w obszarach zakupów, finansów i dystrybucji. Fundamenty powstały już w czasach, gdy Ingvar Kamprad prowadził z domu sprzedaż piór wiecznych i fajek – ale siła i możliwości kryjące się w luce między klientem a producentem tak naprawdę objawiły się w pełni dopiero w latach 50.

Na otwarciu pierwszego salonu meblowego IKEA w Älmhult w 1958 roku byli obecni wszyscy: gubernator prowincji, przewodniczący rady miejskiej, a także prasa i krytycy ze Sztokholmu. Każdy był ciekawy najnowszego posunięcia buntownika meblowego Ingvara Kamprada.

Kiedy w 1953 r. Ingvar Kamprad otworzył drzwi swojego pierwszego salonu meblowego w Älmhult, chciał poczęstować odwiedzających kawą i ciastkami – co w oszczędnej Smalandii było wówczas czymś nowym. Pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę. Kolejki były bardzo długie, a kiedy ciastka zaczęły się kończyć, niemal wybuchła panika.

We wrześniu 1964 r. w szwedzkim magazynie wnętrzarskim opublikowano sensacyjny artykuł, w którym twierdzono, że krzesło za 33 korony szwedzkie (3,30 euro) z IKEA jest lepsze niż praktycznie identyczne, ale pięć razy droższe krzesło innej firmy. IKEA była zachwycona, jednak wywołało to wściekłość u reszty branży meblarskiej, która zagroziła bojkotem magazynu.

Na długo zanim reszta świata zaczęła mówić o kulturze korporacyjnej, Ingvar Kamprad spisał swoją wizję i ideologię dla IKEA. Nazwał ten dokument „Testamentem sprzedawcy mebli”. Opisał w nim, w jaki sposób IKEA musi działać, aby pozostać odnoszącą sukcesy, prężnie działającą firmą. Ale o co dokładnie chodziło?

Po ponad 30 latach obecności w asortymencie IKEA jest to jedna z najczęściej używanych toreb na świecie. Jest duża, wytrzymała i pomieści prawie wszystko niezależnie od tego, czy robisz zakupy, przeprowadzasz się, robisz pranie, czy idziesz na plażę. Kultowa torba, która inspiruje wszystkich od zapalonych majsterkowiczów po luksusowych projektantów mody.

Przed 1989 r. produkcja za żelazną kurtyną była istotnym elementem długoterminowej strategii zakupowej IKEA. Ingvar Kamprad przybył tu w latach 60. XX w., kiedy był bojkotowany przez producentów mebli i całą branżę w Szwecji. Gospodarki centralnie planowane, takie jak Polska, miały surowce po niskich cenach, a także państwowe fabryki o dużej wydajności i potrzebie prowadzenia interesów z Zachodem, ponieważ wschodnich walut nie można było używać na Zachodzie ani wymieniać na dolary. IKEA poczyniła znaczne inwestycje w podupadłe fabryki, zainstalowała maszyny i części zamienne, a także podniosła kwalifikacje pracowników. Co więc się stało, gdy żelazna kurtyna nagle opadła?

Na ile genialnych pomysłów można wpaść, myśląc o hot dogach? Okazuje się, że całkiem sporo. W połowie lat 90. XX w. IKEA zdała sobie sprawę, że hot dog jest doskonałym symbolem dobrej jakości w niskiej cenie. Mogłoby się wydawać, że to zbyt wygórowane oczekiwania w stosunku do skromnej parówki, ale stała się ona ważnym elementem układanki w swobodnym i innowacyjnym myśleniu o rozwoju produktu. Zacznijmy jednak od początku, kiedy hot dog był po prostu zwykłym hot dogiem.

Co zrobić, gdy ktoś każe ci dokonać niemożliwego? Odmówić? Cóż, Paulina Pająk nie miała takiej możliwości. Zajmuje się rozwojem produktów w dziale, który opracowuje globalny asortyment produktów oświetleniowych IKEA. Osobą pragnącą dokonać niemożliwego był założyciel IKEA, Ingvar Kamprad, który wszedł do działu i powiedział: „Będziemy sprzedawać żarówki LED za mniej niż jedno euro”.