Testament sprzedawcy mebli

Lata 70. XX wieku w IKEA charakteryzowały się innowacyjnością i ekspansją. Firma stale otwierała nowe sklepy i stworzyła szereg kultowych już produktów – w tym serie LACK, BILLY i IVAR. Testowała nowe materiały i zaczęła coraz bardziej koncentrować się na potrzebach rodzinnego życia w domu. Wczesne lata 70. to również czas, w którym idea firmy zaczęła nabierać kształtu: wytwarzać i sprzedawać produkty wyposażenia domu po przystępnych cenach. W połowie tej ekspansywnej dekady Ingvar Kamprad i jego rodzina postanowili przenieść się do Danii. Ze względu na restrykcyjne szwedzkie przepisy dotyczące wymiany walut i dławiąco wysokie podatki, stało się jasne, że rozwijanie międzynarodowej działalności IKEA przy zachowaniu głównej siedziby w Szwecji będzie trudne. Przez cztery lata rodzina Kampradów mieszkała w pobliżu nowego biura grupy w Humlebæk, po czym nadszedł czas na kolejną przeprowadzkę, tym razem do Szwajcarii. Naturalnie przeprowadzka zwiększyła odległość od Älmhult. Jak Ingvar mógł spotykać się z nowymi i starymi pracownikami? Pogawędki ze współpracownikami były praktycznie niemożliwe. Miało to miejsce w czasie, gdy trwająca ekspansja znacznie zwiększyła potrzebę rozmowy o kulturze korporacyjnej i podejściu IKEA do pracy.

Aby utrzymać kulturę firmy, Ingvar postanowił spisać idee stojące za IKEA w dziewięciu punktach. Podsumowanie swoich przemyśleń na temat rozwoju IKEA nawet wtedy, gdy nie będzie już aktywnie działać w firmie, pozwoliło mu dotrzeć do wszystkich osób, które będą kształtować IKEA przyszłości.

„Testament sprzedawcy mebli” został opublikowany w 1976 r. Dokument opisywał zręby działalności IKEA. Ingvar sformułował nadrzędną ambicję społeczną, wizję IKEA, jako „Tworzenie lepszego codziennego życia dla wielu ludzi”. Wizja ta miała zostać zrealizowana poprzez ideę biznesową firmy: „oferowanie szerokiej gamy dobrze zaprojektowanych, funkcjonalnych produktów wyposażenia wnętrz w cenach tak przystępnych, aby jak najwięcej osób mogło sobie na nie pozwolić”.

Ale jak osiągnąć ten cel? Według Ingvara z pomocą oddanych pracowników IKEA podzielających te wartości. Rozumiał, że silna kultura w firmie będzie nie tylko inspirować, ale także stanowić dla pracowników wyzwanie. Kultura nadałaby pracy głębszy sens, który wykraczałby poza zdobywanie środków utrzymania.

Według pierwszego punktu „Testamentu sprzedawcy mebli” asortyment produktów stanowi tożsamość firmy. Oznaczało to, że asortyment powinien odzwierciedlać IKEA. Powinien być prosty, wytrzymały i łatwy w obsłudze. Wszystkie produkty, od sof po patelnie, powinny być postrzegane jako charakterystyczne dla IKEA w Skandynawii i charakterystyczne dla Szwecji poza Skandynawią. Funkcjonalność i jakość powinny być dobre i dostosowane do potrzeb. Co więcej, cena nie powinna być po prostu przystępna – musi to być niska cena, która ma sens! IKEA powinna aktywnie pracować nad projektem technicznym, projektem produktu, dystrybucją i materiałami, aby utrzymać koszty na jak najniższym poziomie bez uszczerbku dla jakości. Cena była kluczowa, ponieważ IKEA kierowała swoją ofertę do wielu ludzi, szczególnie tych mniej zamożnych.

Słowa „prostota” i „razem” często pojawiają się w kulturze IKEA.

Pozostałe osiem punktów dotyczy innych obszarów, takich jak duch IKEA: szczególne poczucie wspólnoty zbudowane wokół entuzjazmu oraz chęć niesienia pomocy i brania na siebie odpowiedzialności. Duch oparty na pokorze i prostocie. Tekst mówi o tym, jak zysk pozwala na budowanie zasobów i jak radzić sobie z takim oto wspaniałym problemem: „Jeśli nasze ceny będą zbyt wysokie, nie utrzymamy wizerunku najniższych cen. Jeśli z kolei będą zbyt niskie, nie uda nam się zdobyć niezbędnych zasobów finansowych”. Dowiadujemy się, że „Kosztowne rozwiązania różnych problemów to oznaka braku umiejętności”. W IKEA kluczem jest osiąganie dobrych wyników przy użyciu niewielkich środków. Nie można ocenić rozwiązania, dopóki nie wie się, ile ono kosztuje. Prostota jest postrzegana jako zaleta, a przesadne planowanie uważa się za najczęstszą przyczynę plajty. Testament zawiera dość mocne sformułowania, dalekie od nieco bardziej wyszukanego języka zarządzania dzisiejszych czasów. Zarówno język, jak i treść jasno wskazywały, że nie jest to zwykła firma. Ta firma odważyła się być inna, biorąc na siebie odpowiedzialność. Była też optymistyczna – przyszłość nazywano „wspaniałą”. Poza wizjonerską treścią dokument był przede wszystkim dość konkretnym przewodnikiem, który mówił, jak pracować. Słowa „prostota” i „razem” często pojawiają się w kulturze IKEA.

Jacy ludzie mogą osiągnąć te wszystkie cele? Cóż, IKEA podczas rekrutacji bardziej zwraca uwagę na cechy osobiste niż wykształcenie: firma poszukuje pokornych entuzjastów o silnej woli, ceniących prosty, pozytywny styl życia, w którym ważnymi wartościami są ludzie i wspólnota. Wielu pracowników czuje wyjątkowego ducha IKEA.

To, co Ingvar Kamprad zapisał w 1976 r. w swoim „testamencie”, jest nadal bardzo aktualne i może być traktowane jako swego rodzaju konstytucja IKEA. Później wprowadzono dodatki, takie jak „Mały słownik IKEA”, w którym Ingvar zdefiniował słowa będące ważną częścią kultury IKEA.

Społeczeństwo i IKEA zmieniają się, ale podstawowe zasady „Testamentu sprzedawcy mebli” pozostają takie same: to, czym jest i jak działa IKEA, jest wieczne. Ingvar był przekonany, że silna, jasno zdefiniowana kultura to najważniejszy czynnik, który umożliwia ciągłe sukcesy.